ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਖ਼ੂਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਘੱਟ ਜਾਂ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਕਿਉਂਕਿ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਖ਼ੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ
ਖ਼ਰਾਬ ਜਾਂ ਕਲਾੱਟ ਦੁਆਰਾ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆ ਹਨ ।
ਸਟ੍ਰੋਕ ਦੀਆਂ 2 ਮੁੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ
ਈਸੈਮੈਮਿਕਸਟ੍ਰੋਕ
- ਈਸੈਮੈਮਿਕਸਟ੍ਰੋਕ
- ਅਸਥਾਈਈਸੈਮੈਮਿਕ ਸਟ੍ਰੋਕ (TIA ਜਾਂ ਮਿੰਨੀ-ਸਟ੍ਰੋਕ)
ਹੈਮੋਰੇਜਿਕਸਟ੍ਰੋਕ
ਈਸੈਮੈਮਿਕ ਸਟ੍ਰੋਕ (ਕਲਾੱਟ)
ਈਸੈਮੈਮਿਕ ਸਟ੍ਰੋਕ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਖ਼ੂਨ ਦੇ ਵਹਾਅ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦਾ
ਖ਼ੂਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ।
TIA (ਅਸਥਾਈ ਈਸੈਮੈਮਿਕ ਸਟ੍ਰੋਕ)
TIA ਨੂੰ “ਮਿੰਨੀ ਸਟ੍ਰੋਕ” ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਦੇ ਵਹਾਅ ਵਿੱਚ ਅਸਥਾਈ ਰੁਕਾਵਟ ਹੈ । TIA ਦੇ ਲੱਛਣ ਲਗਭਗ 1 ਤੋਂ 5 ਮਿੰਟ ਤਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਇਹ ਸਥਾਈ ਨੁਕਸਾਨ ਜਾਂ ਅਪਾਹਜਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ
ਉਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੌਰਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ ।
ਹੈਮੋਰੇਜਿਕ ਸਟ੍ਰੋਕ (ਬਲੀਡ)
ਹੈਮੋਰੇਜਿਕ ਸਟ੍ਰੋਕ ਉਦੋਂ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਵੈਸਲ ਫਟਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਨਿਕਲਦਾ
ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਕੰਪਰੈਸ਼ਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਦੇ ਲੱਛਣ ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦਿਮਾਗ ਦਾ ਕਿਹੜਾ ਹਿੱਸਾ ਜ਼ਖਮੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ । ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਸਟਰੋਕ ਅਚਾਨਕ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ । (WHO)
ਫਾਸਟ ਯਾਦ ਰਖਣ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਸਟਰੋਕ ਦੇ ਚਿੰਨ੍ਹ ਅਤੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਆਸਾਨ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ।
ਘੱਟ ਸਰੀਰਿਕ ਸਰਗਰਮੀ
- ਉਮਰ
- ਪਰਿਵਾਰਕ ਡਾਕਟਰੀ ਇਤਿਹਾਸ
- ਲਿੰਗ
- ਪਿਛਲੇ ਟੀ ਆਈ ਏ ਜਾਂ ਸਟ੍ਰੋਕ
ਖ਼ਰਾਬ ਖ਼ੁਰਾਕ
ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ
ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣਾ
ਮੋਟਾਪਾ
ਡਾਕਟਰੀ ਇਤਿਹਾਸ: ਇਹਨਾ ਡਾਕਟਰੀ ਹਾਲਾਤ ਕਰਕੇ ਸਟ੍ਰੋਕ ਹੋਣ ਦਾ ਜੋਖਮ ਵਧਦਾ ਹੈ
- ਡਾਈਬੀਟੀਜ਼ ਮੇਲਿਟਸ
- ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ
- ਹਾਈ ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ
- ਕਾਰੋਟੀਡ ਧਮਣੀ ਰੋਗ (ਗਰਦਨ ਦੀਆਂ ਧਮਣੀਆਂ ਦੇ ਰੁਕਾਵਟ)
- ਅਟ੍ਰਿਅਲ ਫ੍ਰੀਬਿਲਿਏਸ਼ਨ: ਅਨਿਯਮਿਤ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਜਿਸ ਨਾਲ ਖੂਨ ਦੇ ਕਲਾੱਟ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੋਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ।
- ਦੂਜੀਆਂ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ: ਕਈ ਹੋਰ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਿਲ ਦੀ ਖਰਾਬ ਹੋਣਾ, ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੇ ਵਾਲਵ ਦੇ ਰੋਗ ਸਟ੍ਰੋਕ ਹੋਣ ਦੇ ਤੁਹਾਡੇ ਜੋਖ਼ਮ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ।
- ਸੀਟੀਸਕੈਨ: ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਸਹੀ ਕਾਰਨ, ਕਿਸਮ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ CT ਸਕੈਨ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਇਕ ਵੱਡੀ ਤਸਵੀਰ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ।
- MRI ਸਕੈਨ: MRIਸਕੈਨ ਵੀ ਸੀਟੀ ਸਕੈਨ ਵਾਂਗਰ ਇਕੋ ਜਿਹਾ ਚਿੱਤਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਸ਼ੁੱਧ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ । ਇਹ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀਆਂ ਸੱਟਾਂ ਦੀ ਹੱਦ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ।
- ਅਲਟ੍ਰਾਸਾਉਂਡ: ਅਲਟ੍ਰਾਸਾਊਂਡਮਸ਼ੀਨ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਲਹੂ ਦੇ ਵਹਾਅ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਗਰਦਨ ਦੀਆਂ ਲਾੜੀਆਂ ਤੇ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਖੂਨ ਸਪਲਾਈ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗਰਦਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਕਿਸੇ ਤਰੀਕੇ ਦੀ ਚਰਬੀ ਦਰਜ (ਕਲਾੱਟ) ਦੇ ਕਾਰਨ ਕੋਈ ਰੁਕਾਵਟ ਹੈ ।
- ਐਂਜੀਓਗ੍ਰਾਫੀ : ਇਹ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਕ੍ਰੀਨ ਤੇ ਨਾੜੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਖੂਨ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ।
ਤੰਗ ਕੰਟਰੋਲ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ
ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਅਤੇ ਚਰਬੀ ਨੂੰ ਘਟਾਓ
ਵਧੇਰੇ ਫਾਈਬਰ ਵਾਲੀ ਖੁਰਾਕ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਫਲ, ਹੋਲਗ੍ਰੇਨ ਅਨਾਜ, ਆਦਿ
ਨਿਯਮਿਤ ਕਸਰਤ ਕਰੋ (30 ਮਿੰਟ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ) ।
ਹੋਲਗ੍ਰੇਨ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਭੋਜਨ ਲਵੋ
ਸਿਗਰਟ ਪੀਣੀ ਛੱਡੋ
ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਜ਼ਨ
ਕੋਈ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ
