Diabetes Mellitus ਡਾਈਬੀਟੀਜ਼ ਮੇਲਿਟਸ (ਸ਼ੂਗਰ ਰੋਗ)


ਡਾਈਬੀਟੀਜ਼ ਮੇਲਿਟਸ ਕੀ ਹੈ?

  • ਡਾਈਬੀਟੀਜ਼ਇਕ ਗੰਭੀਰ ਬੀਮਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਪੈਨਕ੍ਰੀਅਸ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਇਨਸੁਲਿਨ ਨਹੀਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਜਾਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਇਨਸੁਲਿਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਅਸਰਦਾਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ।
  • ਇਹ ਇਕ ਗੰਭੀਰ ਜਟਿਲ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਲੱਡ ਗੁਲੂਕੋਜ਼ (ਸ਼ੱਕਰ) ਦਾ ਪੱਧਰ ਬਹੁਤ ਅਸਧਾਰਨ ਹੋ ਜਾਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ਤੇ ਅਸਰ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ।
ਡਾਈਬੀਟੀਜ਼
ਫਾਸਟਿੰਗ ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਗਲੂਕੋਜ਼ ≥ 7.0 mmol/L (126 mg/dl)
ਜਾਂ
2-ਐੱਚ ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਗਲੂਕੋਜ਼ ≥ 11.1 mmol/L (200 mg/dl)
ਜਾਂ
HbA1c ≥ 6.5%

ਡਾਈਬੀਟੀਜ਼ ਮੇਿਲਟਸ ਟਾਈਪ 2

ਵਾਪਰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਇਨਸੁਲਿਨ ਦਾ ਘੱਟ ਉਤਪਾਦਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਇਨਸੁਲਿਨ ਅਸਰਦਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਜੋ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ ।

ਚਿੰਨ੍ਹ ਅਤੇ ਲੱਛਣ

  • ਵਧੀ ਹੋਈ ਪਿਆਸ
  • ਅਕਸਰ ਪਿਸ਼ਾਬ ਦਾ ਆਉਣਾ
  • ਅਸਧਾਰਨ ਭਾਰ ਘਟਣਾ

ਜੋਖਮ ਕਾਰਕ

ਬਦਲਣਯੋਗ

  • ਘੱਟ ਸਰੀਰਿਕ ਸਰਗਰਮੀ
  • ਮੋਟਾਪਾ
  • ਖ਼ਰਾਬ ਖ਼ੁਰਾਕ

ਗੈਰ- ਬਦਲਣਯੋਗ

  • ਉਮਰਵਧਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਨਾਲ ਜੋਖਮ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ
  • ਪਰਿਵਾਰਕ ਡਾਕਟਰੀ ਇਤਿਹਾਸ : ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਮਾਤਾ / ਪਿਤਾ, ਭਰਾ ਜਾਂ ਭੈਣ ਨੂੰ ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਮਲੇਟਸ ਟਾਈਪ 2 ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਉੱਚ ਜੋਖਮ ਤੇ ਹੋ ।

ਡਾਈਬੀਟੀਜ਼ ਮੇਲਿਟਸ ਦੀ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ

ਤਸ਼ਖ਼ੀਸ

ਬਲੱਡ ਟੈਸਟ

  • ਫਾਸਟਿੰਗਪਲਾਜ਼ਮਾ ਗਲੂਕੋਜ਼: ਸਵੇਰ ਨੂੰ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਚੀਜ਼ ਕੀਤੀ
  • 2-ਐੱਚਪਲਾਜ਼ਮਾ ਗਲੂਕੋਜ਼: ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਗੁਲੂਕੋਜ਼, 75 ਗ੍ਰਾਮ ਮੌਖਿਕ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਲੈਣ ਤੋਂ 2 ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਡਾਈਬੀਟੀਜ਼
ਫਾਸਟਿੰਗ ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਗਲੂਕੋਜ਼ ≥ 7.0 mmol/L (126 mg/dl)
ਜਾਂ
2-ਐੱਚ ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਗਲੂਕੋਜ਼ ≥ 11.1 mmol/L (200 mg/dl)
ਜਾਂ
HbA1c ≥ 6.5%
  • HbA1c:ਖ਼ੂਨ ਵਿੱਚ HbA1c ਦੇ ਪੱਧਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਸਵੇਰ ਨੂੰ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । 
ਕਿਸਮ
HbA1c
% mmol/mol
ਸਧਾਰਣ <4.0 – 6.1 < 20.0 – 42.1
ਪ੍ਰੀਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ 6.1 – 6.4 43.2 – 46.4
ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ > 6.5 > 47.5

ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਅ

  • ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਜ਼ਨ
  • ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ 5 ਵਾਰ ਨਿਯਮਤ ਕਸਰਤ (30 ਮਿੰਟ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ) । (WHO)
  • ਕੋਈ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ
  • ਸਿਗਰਟ ਪੀਣੀ ਛੱਡੋ
  • ਸਿਹਤਮੰਦ ਖ਼ੁਰਾਕ: ਸ਼ੱਕਰ ਅਤੇ ਸਟਾਰਚ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਘਟਾਓ
  • ਵਧੀਆ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨਾ: ਆਪਣੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਕਲੀਨਿਕਾਂ ਤੇ ਨਿਯਮਤ ਚੈਕ ਕਰੋ ।